"سامانه ثبت اطلاعات هویتی کودکان پناهنده"

پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک یک کنوانسیون بین‌المللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان می‌کند. این کنوانسیون در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹مورد پذیرش مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت. تاکنون ۱۹۳ کشور (تمام اعضای ملل متحدبه جز ایالات متحده آمریکاو سومالی) این سند را امضاء کرده‌اند و در ۱۴۰ کشور نیز اجرا می‌شود و به این ترتیب مقبول‌ترین سند حقوق بشر در تاریخ است. جمهوری اسلامی ایران نیز در سال 1373 به  صورت مشروط این کنوانسیون را امضاء کرده است. انجمن حمایت از حقوق کودکان نیز در همین سال و در راستا و با هدف اشاعه این پیمان نامه شروع به فعالیت نموده است.

این کنوانسیون شامل ۵۴ ماده و دو پروتکل اختیاری می باشد. براساس ماده اول  این پیمان نامه، کودک به هر فرد زیر 18 سال اطلاق می گردد و براساس ماده دوم کشورهای‌ طرف‌ کنوانسیون‌، موظفند حقوقی‌ را که‌ در این‌ کنوانسیون‌ در نظر گرفته‌ شده‌، برای‌ تمام‌ کودکانی‌ که‌ در حوزه‌ قضائی‌ آنها زندگی‌ می‌کنند بدون‌ هیچگونه‌ تبعیضی‌ از جهت‌ نژاد، رنگ‌، جنسیت، زبان، مذهب‌، عقاید سیاسی‌، ملیت‌، جایگاه‌ قومی ‌و اجتماعی‌، مال‌، عدم‌ توانایی‌، تولد و یا سایر احوال‌ شخصیه‌ والدین‌ و یا قیم‌ قانونی‌ محترم‌ شمرده‌ و تضمین‌ نمایند. از تمامی حقوقی که در این پیمان نامه برای کودکان در نظر گرفته شده است تعدادی از آن در کشور ما بدان توجه گردیده است و بعضی دیگر علیرغم گذشت 20 سال از پذیرفتن این پیمان نامه همچنان مغفول مانده و نیازمند توجه، فرهنگ سازی و تدوین مقررات  و دستورالعمل هایی برای رسیدن به نقطه مطلوب مورد نظر این پیمان نامه دارد. از جمله حقوق مغفول مانده می توان به حقوقی که در ماده 7 و 8 این پیمان نامه ذکر شده است اشاره کرد.

ماده‌ 7:

 1. تولد کودک‌ بلافاصله‌ پس‌ از به‌ دنیا آمدن‌ باید ثبت‌ گردیده و از حقوقی‌ مانند حق‌ داشتن‌ نام‌، کسب‌ تابعیت‌ و در صورت‌ امکان‌، شناسایی‌ والدین‌ و قرار گرفتن‌ تحت‌ سرپرستی‌ آنها برخوردار شود.

 2. کشورهای‌ طرف‌ کنوانسیون،‌ باید این‌ حقوق‌ را مطابق‌ با قوانین‌ ملی‌ و تعهدات‌ خود طبق‌ اسناد بین‌المللی‌ مربوطه‌ در این‌ زمینه‌، خصوصاً در مواردی‌ که‌ کودک‌ در صورت‌ عدم‌ اجرای‌ آنها آواره‌ محسوب‌ گردد، لازم‌الاجرا تلقی‌ نمایند.

 ماده‌ 8:

 1. کشورهای‌ طرف‌ کنوانسیون،‌ باید حق‌ کودک‌ برای‌ حفظ‌ هویت‌ خود، من‌ جمله‌ ملیت‌، نام‌ و روابط‌ خانوادگی‌ را طبق‌ قانون‌ و بدون‌ مداخله‌ تضمین‌ نمایند.

 2. در مواردی‌ که‌ کودک‌ به‌ طور غیرقانونی‌ از تمام‌ یا برخی‌ از حقوق‌ مربوط‌ به‌ هویت‌ خود محروم‌ شود، لازم است کشورهای‌ عضو، حمایت‌ و مساعدتهای‌ لازم‌ را برای‌ استیفای‌ سریع‌ حقوق‌ فوق‌ به‌ عمل‌ آورند.

در کشور ما برای ثبت تولد و صدور تابعیت و اوراق هویتی برای کودکان پناهنده مشکل قانونی وجود دارد. این در حالی است که بی هویتی و نداشتن اوراق هویتی مسائل و مشکلات فردی و خانوادگی متعددی را در آینده برای این افراد به وجود خواهد آورد. علاوه بر این جامعه نیز از عواقب مخرب و آسیب زای این بی هویتی نیز در امان نخواهد بود. در همین راستا پیشنهاد می گردد مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک به عنوان متولی رسمی اجرای پیمان نامه جهانی حقوق کودک در ایران با همکاری با سایر سازمان ها و موسسات مربوطه از جمله: انجمن حمایت از حقوق کودکان، صندوق بین المللی حمایت از کودکان (یونیسف) و دیگر سازمان ها و موسسات فعال در حوزه کودکان پناهنده اقدام به راه اندازی سامانه ای با عنوان "سامانه ثبت اطلاعات هویتی  کودکان پناهنده" نماید تا از این طریق اطلاعات هویتی این کودکان از جمله: زمان تولد، نام و نام خانوادگی، نام والدین، محل تولد و سایر اطلاعات لازم و ضروری در این سامانه ثبت گردیده و بدین طریق از مشکلات فراوانی که این کودکان در آینده در ارتباط با بی هویتی و نداشتن اوراق هویتی معتبر دارند تا حدودی کاسته شود. امید است این امر که به نوعی احقاق غیر رسمی این حق کودکان می باشد در آینده منجر به احقاق رسمی این حق و سایر حق و حقوق آنان در چهارچوب پیمان نامه جهانی حقوق کودک گردد.




مرتضی دانائی فر*:مددکار اجتماعی و فعال حقوق کودک*




لینک خبر :  http://armandaily.ir/?News_Id=92376